CHƯƠNG IV: CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN
I. ĐỘNG LƯỢNG. ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN ĐỘNG LƯỢNG
1.Động lượng
Động lượng của một vật có khối lượng m đang chuyển động với vận tốc là đại lượng được xác định bởi công thức: \(\overrightarrow p = m\overrightarrow v \) (\(\overrightarrow p \) cùng hướng với \(\overrightarrow v \) )
Bạn đang đọc: “>Đề cương ôn tập học kỳ II môn Vật lí 10>
Về độ lớn: p = mv
Trong đó : p : động lượng ( kg. m / s )m : là khối lượng ( kg )v là tốc độ ( m / s )
2. Hệ cô lập (Hệ kín)
Hệ nhiều vật được coi là cô lập nếu hệ không chịu tác dụng của ngoại lực hoặc nếu có các ngoại lực thì chúng phải cân bằng nhau.
3. Định luật bảo toàn động lượng
Định luật : Vectơ tổng động lượng của hệ cô lập được bảo toàn : \ ( \ overrightarrow { { p_t } } = \ overrightarrow { { p_s } } \ )Trong đó :\ ( \ overrightarrow { { p_t } } \ ) : tổng động lượng của hệ trước tương tác\ ( \ overrightarrow { { p_s } } \ ) : tổng động lượng của hệ sau tương tác .* Tương tác giữa 2 vật trong hệ kín :Xét 2 viên bi cùng hoạt động trên mặt phẳng ngang không ma sát và va chạm nhau .
– Nếu hệ có 2 vật:
\ ( { \ overrightarrow p _1 } + { \ overrightarrow p _2 } \ ) \ ( = { \ overrightarrow p ‘ _1 } + { \ overrightarrow p ‘ _2 } \ )
hay \({m_1}\overrightarrow {{v_1}} + {m_2}\overrightarrow {{v_2}} \) \(= {m_1}\overrightarrow {{v’_1}} + {m_2}\overrightarrow {{v’_2}} \)
Trong đó :m1, mét vuông : khối lượng của những vật ( kg )v1, v2 : vật tốc của những vật trước va chạm ( m / s )
4. Cách phát biểu khác của định luật II Niu-tơn
Độ biến thiên động lượng của một vật trong một khoảng chừng thời hạn nào đó bằng xung lượng của tổng những lực tính năng lên vật trong khoảng chừng thời hạn đó .Biểu thức : \ ( \ Delta \ overrightarrow p = \ overrightarrow F \ Delta t \ )
hoặc : \ ( m { \ overrightarrow v _2 } – m { \ overrightarrow v _1 } = \ overrightarrow F \ Delta t \ )Trong đó :m : khối lượng ( kg )v1, v2 : tốc độ của vật ( m / s )F : ngoại lực tác tính năng vào vật ( N )∆ t : thời hạn ngoại lực tính năng vào vật
5. Va chạm mềm
Là loại va chạm mà sau va chạm hai vật dính vào nhau cùng hoạt động với tốc độ \ ( \ vec V \ )Áp dụng ĐLBT động lượng :\ ( { m_1 } { \ overrightarrow v _1 } + { m_2 } { \ overrightarrow v _2 } = ( { m_1 } + { m_2 } ) \ overrightarrow v \ )\ ( m { _1 } { v_1 } + { m_2 } { v_2 } = ( { m_1 } + { m_2 } ) v \ )Suy ra : \ ( v = \ dfrac { { { m_1 } { v_1 } + { m_2 } { v_2 } } } { { { m_1 } + { m_2 } } } \ )Trong đó :v1, v2 : tốc độ 2 vật trước va chạm ( m / s )v : tốc độ 2 vật sau va chạm ( m / s )
6. Chuyển động bằng phản lực:
Biểu thức : \ ( m \ overrightarrow v + M \ overrightarrow V = 0 \ Leftrightarrow \ overrightarrow V = \ dfrac { m } { M } \ overrightarrow v \ )
Trong đó : m, v : khối lượng khí phụt ra với tốc độ vM, V : khối lượng M của tên lửa hoạt động với tốc độ V sau khi đã phụt khí .
II. Công và công suất
1.Công
Biểu thức : \ ( A = F.s. \ cos \ alpha \ )Trong đó : F : lực công dụng vào vật\ ( \ alpha \ ) : góc tạo bởi lực F và phương chuyển dờis : chiều dài quãng đường hoạt động
2. Công suất:
– Khái niệm : Công suất là đại lượng đo bằng công sinh ra trong một đơn vị chức năng thời hạn .- Biểu thức :\ ( P = \ dfrac { A } { t } \ left ( { \ rm { W } } \ right ) \ ) với t là thời hạn triển khai công ( s )
III. Cơ năng
1.Động năng
– Định nghĩa : Động năng của một vật có khối lượng m đang hoạt động với tốc độ v là nguồn năng lượng mà vật có được do nó đang hoạt động và được xác lập theo công thức :\ ( { { \ rm { W } } _d } = \ frac { 1 } { 2 } m { v ^ 2 } \ )Trong đó : m : khối lượng ( kg )v : tốc độ ( m / s )\ ( { { \ rm { W } } _d } \ ) : động năng ( J )
– Định lí động năng :\ ( \ begin { array } { l } { W_ { { d_2 } } } – { W_ { { d_1 } } } = A \ \ \ Leftrightarrow \ dfrac { 1 } { 2 } mv_2 ^ 2 – \ dfrac { 1 } { 2 } mv_1 ^ 2 = A \ end { array } \ )Trong đó :v1 : tốc độ lúc đầu ( m / s )v2 : tốc độ lúc sau ( m / s )
2. Thế năng:
* Thế năng trọng trường :- Thế năng trọng trường của một vật là dạng nguồn năng lượng tương tác giữa Trái Đất và vật ; nó nhờ vào vào vị trí của vật trong trong trường .\ ( { W_t } = mgh \ )Trong đó : m : khối lượng của vật ( kg )h : độ cao của vật so với gốc thế năng ( m )g = 9,8 ( m / s2 ) : tần suất- Định lí thế năng : \ ( A = \ Delta W = { W_ { { t_1 } } } – { W_ { { t_2 } } } \ )* Thế năng đàn hồi :\ ( { W_t } = \ dfrac { 1 } { 2 } k { \ left ( { \ Delta l } \ right ) ^ 2 } \ )Trong đó : \ ( { W_t } \ ) : thế năng đàn hồi ( J )k : độ cứng của lò xo ( N / m )\ ( \ Delta l \ ) : độ biến dạng của lò xo ( m )
3. Cơ năng
– Định nghĩa : Cơ năng của một vậtlà tổng động năng và thế năng của vật.
– Cơ năng của vật hoạt động trong trọng trường :\ ( W = { W_d } + { W_t } \ Leftrightarrow \ frac { 1 } { 2 } m { v ^ 2 } + mgh \ )- Cơ năng của vật chịu công dụng của lực đàn hồi :\ ( W = { W_d } + { W_t } \ Leftrightarrow \ frac { 1 } { 2 } m { v ^ 2 } + \ frac { 1 } { 2 } k { \ left ( { \ left | { \ Delta l } \ right | } \ right ) ^ 2 } \ )- Trong một hệ cô lập cơ năng tại mọi điểm được bảo toàn .
CHƯƠNG V: CHẤT KHÍ
1. Thuyết động học phân tử
– Chất khí được cấu trúc từ những phân tử có size rất nhỏ so với khoảng cách giữa chúng .- Các phân tử khí hoạt động hỗn loạn không ngừng ; hoạt động càng nhanh thì nhiệt độ của chất khí càng cao .- Khi hoạt động hỗn loạn những phân tử khí va chạm vào thành bình gây áp suất lên thành bình .=> Chất khí trong đó những phân tử được coi là những chất điểm và chỉ tương tác khi va chạm còn khi ở xa nhau thì không tương tác gọi là khí lí tưởng .
+ Số phân tử trong 1 mol một chất bất kể : NA = 6,02. 1023 mol – 1 gọi là số Avogadro .+ Ở điều kiện kèm theo tiêu chuẩn ( nhiệt độ 00C, áp suất 1 atm ), 1 mol chất khí bất kể khi nào cũng có thể tích 22,4 .+ Số nguyên tử hay phân tử chứa trong một khối lượng chất :m : khối lượng chất, : khối lượng mol của chất đó .
2. Quá trình đẳng nhiệt. Định luật Bôilơ-Mariot.
– Định nghĩa : Là quy trình biến hóa trạng thái mà trong đó nhiệt độ không biến hóa ( T = cosnt ) .- Định luật : Trong quy trình đẳng nhiệt của một lượng khí nhất định, áp suất tỉ lệ nghịch với thể tích. \ ( P \ sim \ dfrac { 1 } { V } hayPV = const \ )- Hệ quả :Gọi : p1, V1 là áp suất và thể tích của một lượng khí ở trạng thái 1 .p2, V2 là áp suất và thể tích của một lượng khí ở trạng thái 2Đối với quy trình đẳng nhiệt ta có : \ ( { P_1 } { V_1 } = { P_2 } { V_2 } \ )- Đường đẳng nhiệt : đồ thị màn biểu diễn quy trình đẳng nhiệt gọi là đường đẳng nhiệt. Đường đẳng nhiệt có dạng khác nhau trong những hệ tọa độ khác nhau. Trong hệ trục tọa độ OpV đường đẵng nhiệt là đường hypebol .
3. Quá trình đẳng tích. Định luật Sac-lo.
– Định nghĩa : Quá trình đổi khác trạng thái khi thể tích không đổi gọi là quy trình đẳng tích .- Định luật : Trong quy trình đẳng tích của một lượng khí nhất định, áp suất tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối .\ ( \ dfrac { p } { T } = const \ ) hay \ ( \ dfrac { { { p_1 } } } { { { T_1 } } } = \ dfrac { { { p_2 } } } { { { T_2 } } } \ )
– Đường đẳng tích: Đường đẳng tích là đường biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo nhiệt độ khi thể tích không đổi.
4. Phương trình trạng thái khí lý tưởng. Qúa trình đẳng áp.
* Phương trình trạng thái khí lý tưởng :- Phương trình trình diễn mối quan hệ giữa những thông số kỹ thuật trạng thái ( nhiệt độ, thể tích, áp suất ) của một khối khí lý tưởng được gọi là phương trình trạng thái của khí lý tưởng .- Biểu thức :\ ( \ dfrac { { pV } } { T } = const \ ) hay \ ( \ dfrac { { { p_1 } { V_1 } } } { { { T_1 } } } = \ dfrac { { { p_2 } { V_2 } } } { { { T_2 } } } \ )
– Phương trình trạng thái vận dụng cho khối khí bất kể, sử dụng một trạng thái ở điều kiện kèm theo tiêu chuẩn :\ ( pV = \ dfrac { m } { \ mu } RT \ ) với R = 8,31 J / ( mol. K ) là hằng số khí, như nhau so với mọi chất khí .* Qúa trình đẳng áp :
– Định nghĩa: Quá trình biến đổi trạng thái khi áp suất không đổi gọi là quá trình đẳng áp.
– Định luật : Trong quy trình đẳng áp của một lượng khí nhất định, thể tích tỉ lệ thuận với nhiệt độ tuyệt đối .- Biểu thức :\ ( \ dfrac { { { V_1 } } } { { { T_1 } } } = \ dfrac { { { V_2 } } } { { { T_2 } } } \ ) hay \ ( \ dfrac { V } { T } = const \ )
CHƯƠNG VI: CƠ SỞ NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC
1. Nội năng và sự biến thiên nội năng
+ Trong nhiệt động lực học, nội năng của một vật là tổng động năng và thế năng của những thành phần cấu trúc nên vật. Nội năng của một vật nhờ vào vào nhiệt độ và thể tích của vật : U = f ( T, V ) .+ Có thể làm biến hóa nội năng bằng những quy trình thực thi công, truyền nhiệt .
+ Số đo độ biến thiên nội năng trong quy trình tuyền nhiệt là nhiệt lượng .+ Nhiệt lượng mà một chất rắn hoặc chất lỏng thu vào hay tỏa ra khi đổi khác nhiệt độ được tính bằng công thức : Q = mcDt .
2. Các nguyên lí của nhiệt động lực học
* Nguyên lí I nhiệt động lực học:
\(\Delta U = A + Q\)
– Quy ước dấu :+ Q > 0 hệ nhận nhiệt Q. ; Q < 0 hệ nhả nhiệt \ ( \ left | Q \ right | \ ) .+ A > 0 hệ nhận công A, A < 0 hệ sinh công \ ( \ left | A \ right | \ ) .+ \ ( \ Delta U \ ) > 0 nội năng tăng, \ ( \ Delta U \ ) < 0 nội năng giảm .- Ứng dụng nguyên tắc I : Công và nhiệt trong những quy trình :+ Đẳng tích : \ ( \ Delta A = - p \ Delta V = 0 \ ) nên \ ( \ Delta U = Q \ ) : hàng loạt nhiệt lượng hệ nhận được dùng để làm đổi khác nội năng của hệ .+ Đẳng nhiệt : \ ( \ Delta U = 0 \ ) nên Q = - A hàng loạt nhiệt hệ nhận được biến thành công xuất sắc mà hệ thực thi .+ Đẳng áp : \ ( A = - p \ Delta V = p ( { V_1 } - { V_2 } ) \ ) nên \ ( Q = \ Delta U - A \ ) : nhiệt lượng mà hệ nhận được, một phần biến thành công xuất sắc mà hệ triển khai, một phần làm biến hóa nội năng của hệ .
* Nguyên lý II nhiệt động lực học
+ Nguyên tắc hoạt động giải trí : tác nhân nhận nhiệt lượng Q1 từ nguồn nóng, thực thi công A đồng thời truyền cho nguồn lạnh một nhiệt lượng Q2 : Q1 = Q2 + A+ Hiệu suất của động cơ nhiệt :\ ( H = \ dfrac { A } { { { Q_1 } } } = \ dfrac { { { Q_1 } – { Q_2 } } } { { { Q_1 } } } \ )Trong đó :Q1 : nhiệt lượng cung ứng cho bộ phận phát động ( nhiệt lượng toàn phần )Q2 : nhiệt lượng tỏa ra ( nhiệt lượng vô ích )A = Q1 – Q2 : phần nhiệt lượng chuyển hóa thành công xuất sắc+ Hiệu suất cực lớn ( so với động cơ nhiệt lý tưởng ) :\ ( { H_ { \ max } } = \ dfrac { { { T_1 } – { T_2 } } } { { { T_1 } } } \ )
CHƯƠNG VII: CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG. SỰ CHUYỂN THỂ
I. Chất rắn kết tinh. Chất rắn vô định hình
+ Chất rắn kết tinh có cấu trúc tinh thể, có dạng hình học và nhiệt độ nóng chảy xác lập. Tinh thể là cấu trúc bởi những hạt ( nguyên tử, phân tử, ion ) link chặt với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo một trật tự hình học khoảng trống xác lập gọi là mạng tinh thể, trong đó mỗi hạt luôn luôn giao động nhiệt quanh vị trí cân đối của nó .
+ Chất rắn kết tinh hoàn toàn có thể là chất đơn tinh thể hoặc chất đa tinh thể. Chất rắn kết tinh có tính dị hướng, còn chất rắn đa tinh thể có tính đẵng hướng .+ Chất rắn vô định hình không có cấu trúc tinh thể, không có dạng hình học xác lập, không có nhiệt độ nóng chảy ( hoặc đông đặc ) xác lập và có tính đẵng hướng .
II. Sự nở vì nhiệt của chất rắn.
1. Sự nở dài
– Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở dài vì nhiệt .- Độ nở dài Dl của vật rắn hình tròn trụ đồng chất tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ Dt và độ dài khởi đầu lo của vật đó .\ ( \ Delta l = l – { l_0 } = \ alpha { l_0 } \ Delta t \ )Với \ ( \ alpha \ ) là thông số nở dài của vật rắn ( K-1 )Giá trị của a phụ thuộc vào vào vật liệu của vật rắn .
2. Sự nở khối
– Sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối .- Độ nở khối của vật rắn đồng chất đẵng hướng được xác lập theo công thức :
\ ( \ Delta V = V – { V_0 } = \ beta { V_0 } \ Delta t \ )Với \ ( \ beta \ ) là thông số nở khối, \ ( \ beta \ ) » 3 a và cũng có đơn vị chức năng là K-1 .
3. Ứng dụng
– Phải đo lường và thống kê để khắc phục tính năng có hại của sự nở vì nhiệt .- Lợi dụng sự nở vì nhiệt để lồng ghép đai sắt vào những bánh xe, để sản xuất những băng kép dùng làm rơle đóng ngắt điện tự động hóa …
III. Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng.
1. Lực căng bề mặt
– Lực căng mặt phẳng tính năng lên một đoạn đường nhỏ bất kỳ trên mặt phẳng chất lỏng luôn luôn có phương vuông góc với đoạn đường này và tiếp tuyến với mặt phẳng chất lỏng, có chiều làm giảm diện tích quy hoạnh mặt phẳng của chất lỏng và có độ lớn tỉ lệ thuận với độ dài của đoạn đường đó. \ ( f = \ sigma l \ )- Với \ ( \ sigma \ ) là thông số căng mặt ngoài, có đơn vị chức năng là N / m .Hệ số \ ( \ sigma \ ) phụ thuộc vào vào thực chất và nhiệt độ của chất lỏng : s giảm khi nhiệt độ tăng .
2. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt
– Bề mặt chất lỏng ở sát thành bình chứa nó có dạng mặt khum lỏm khi thành bình bị dính ướt và có dạng mặt khum lồi khi thành bình không bị dính ướt .
– Ứng dụng: Hiện tượng mặt vật rắn bị dính ướt chất lỏng được ứng dụng để làm giàu quặng theo phương pháp “tuyển nổi”.
3. Hiện tượng mao dẫn
– Hiện tượng mức chất lỏng ở bên trong các ống có đường kính nhỏ luôn dâng cao hơn, hoặc hạ thấp hơn so với bề mặt chất lỏng ở bên ngoài ống gọi là hiện tượng mao dẫn.
– Các ống trong đó xẩy ra hiện tượng kỳ lạ mao dẫn gọi là ống mao dẫn .- Hệ số căng mặt ngoài \ ( \ sigma \ ) càng lớn, đường kính trong của ống càng nhỏ mức chênh lệch chất lỏng trong ống và ngoài ống càng lớn .- Ứng dụng :+ Các ống mao dẫn trong bộ rễ và thân cây dẫn nước hoà tan khoáng chất lên nuôi cây .+ Dầu hoả hoàn toàn có thể ngấm theo những sợi nhỏ trong bấc đèn đến ngọn bấc để cháy .
VI. Sự chuyển thể.
1. Sự nóng chảy: Quá trình chuyển từ thể rắn sang thể lỏng gọi là sự nóng chảy.
a. Đặc điểm:
– Mỗi chất rắn kết tinh có một nhiệt độ nóng chảy xác lập ở mỗi áp suất cho trước .- Các chất rắn vô định hình không có nhiệt độ nóng chảy xác lập .- Đa số những chất rắn, thể tích của chúng sẽ tăng khi nóng chảy và giảm khi đông đặc .- Nhiệt độ nóng chảy của chất rắn đổi khác phụ thuộc vào vào áp suất bên ngoài .
b. Nhiệt nóng chảy
– Nhiệt lượng Q. cần phân phối cho chất rắn trong quy trình nóng chảy gọi là nhiệt nóng chảy : \ ( Q = \ lambda m \ )Với \ ( \ lambda \ ) là nhiệt nóng chảy riêng phụ thuộc vào vào thực chất của chất rắn nóng chảy, có đơn vị chức năng là J / kg .
c. Ứng dụng: Nung chảy kim loại để đúc các chi tiết máy, đúc tượng, luyện gang thép.
2. Sự bay hơi
– Quá trình chuyển từ thể lỏng sang thể khí ở mặt phẳng chất lỏng gọi là sự bay hơi .
– Quá trình ngược lại từ thể khí sang thể lỏng gọi là sự ngưng tụ .- Sự bay hơi xảy ra ở nhiệt độ bất kỳ và luôn kèm theo sự ngưng tụ .
3. Hơi khô và hơi bão hoà
Xét khoảng trống trên mặt thoáng bên trong bình chất lỏng đậy kín :- Khi vận tốc bay hơp lớn hơn vận tốc ngưng tụ, áp suất hơi tăng dần và hơi trên mặt phẳng chất lỏng là hơi khô .- Khi vận tốc bay hơi bằng vận tốc ngưng tụ, hơi ở phía trên mặt chất lỏng là hơi bão hoà có áp suất đạt giá trị cực lớn gọi là áp suất hơi bão hoà .- Áp suất hơi bảo hoà không nhờ vào thể tích và không tuân theo định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ôt, nó chỉ nhờ vào vào thực chất và nhiệt độ của chất lỏng .- Ứng dụng :+ Sự bay hơi nước từ biển, sông, hồ, … tạo thành mây, sương mù, mưa, làm cho khí hậu điều hoà và cây cối tăng trưởng .+ Sự bay hơi của nước biển được sử dụng trong ngành sản xuất muối .
+ Sự bay hơi của amôniac, frêôn, … được sử dụng trong kỉ thuật làm lạnh .
4. Sự sôi: Sự chuyển từ thể lỏng sang thể khí xảy ra ở cả bên trong và trên bề mặt chất lỏng gọi là sự sôi.
a.Đặc điểm:
– Dưới áp suất chuẩn, mỗi chất lỏng sôi ở một nhiệt độ xác định và không thay đổi.
– Nhiệt độ sôi của chất lỏng nhờ vào vào áp suất chất khí ở phía trên mặt chất lỏng. Áp suất chất khí càng lớn, nhiệt độ sôi của chất lỏng càng cao .
b. Nhiệt hoá hơi: Nhiệt lượng Q cần cung cấp cho khối chất lỏng trong khi sôi gọi là nhiệt hoá hơi của khối chất lỏng ở nhiệt độ sôi : Q = Lm.
Với L là nhiệt hoá hơi riêng nhờ vào vào thực chất của chất lỏng bay hơi ( J / kg ) .
V. ĐỘ ẨM CỦA KHÔNG KHÍ
1. Độ ẩm tuyệt đối và độ ẩm cực đại
a. Độ ẩm tuyệt đối
– Độ ẩm tuyệt đối a của không khí là đại lượng được đo bằng khối lượng hơi nước tính ra gam chứa trong 1 m3 không khí .
– Đơn vị của nhiệt độ tuyệt đối là g / m3 .
b. Độ ẩm cực đại
– Độ ẩm cực lớn A là nhiệt độ tuyệt đối của không khí chứa hơi nước bảo hoà. Giá trị của nhiệt độ cực lớn A tăng theo nhiệt độ .- Đơn vị của nhiệt độ cực lớn là g / m3 .
2. Độ ẩm tỉ đối
– Độ ẩm tỉ đối f của không khí là đại lượng đo bằng tỉ số Phần Trăm giữa nhiệt độ tuyệt đối a và nhiệt độ cực lớn A của không khí ở cùng nhiệt độ : \ ( f = \ dfrac { a } { A }. 100 \ % \ )hoặc tính gần đúng bằng tỉ số Xác Suất giữa áp suất riêng phần p của hơi nước và áp suất pbh của hơi nước bảo hoà trong không khí ở cùng một nhiệt độ .\ ( f = \ dfrac { p } { { { p_ { bh } } } }. 100 \ % \ )- Không khí càng ẩm thì nhiệt độ tỉ đối của nó càng cao .- Có thể đo nhiệt độ của không khí bằng những ẩm kế : ẩm kế tóc, ẩm kế khô – ướt, ẩm kế điểm sương .
3. Ảnh hưởng của độ ẩm không khí
– Độ ẩm tỉ đối của không khí càng nhỏ, sự bay hơi qua lớp da càng nhanh, thân người càng dễ bị lạnh .
– Độ ẩm tỉ đối cao hơn 80% tạo điều kiện cho cây cối phát triển, nhưng lại lại dễ làm ẩm mốc, hư hỏng các máy móc, dụng cụ…
– Để chống ẩm, người ta phải triển khai nhiều giải pháp như dùng chất hút ẩm, sấy nóng, thông gió, …
Loigiaihay.com
Source: https://taimienphi.club
Category: Chưa phân loại