Chi phí kinh doanh là gì? Nội dung, phân loại, chỉ tiêu cơ bản – https://taimienphi.club

( Last Updated On : 20/11/2021 )

1. Khái niệm chi phí kinh doanh

Trong hoạt động giải trí SXKD, để đạt được tiềm năng doanh thu và tối đa hóa giá trị doanh nghiệp, nhất thiết những doanh nghiệp phải bỏ ra những khoản chi phí nhất định. Các chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra gồm có :

  • Chi phí sản xuất sản phẩm: Đó là sự tiêu hao các loại vật tư (nguyên, nhiên vật liệu, công cụ dụng cụ…), hao mòn máy móc thiết bị, tiền lương và các khoản trích theo lương phải trả cho người lao động (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, kinh phí công đoàn).
  • Chi phí tiêu thụ sản phẩm: Trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp phải bỏ ra những chi phí nhất định như chi phí bán hàng (chi phí về bao gói sản phẩm, chi phí vận chuyển, bảo quản, giới thiệu sản phẩm, bảo hành sản phẩm…) và chi phí quản lý doanh nghiệp.
  • Thuế gián thu (thuế GTGT, thuế TTĐB, thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu). Đối với doanh nghiệp, những khoản tiền thuế phải nộp là những khoản chi phí mà doanh nghiệp phải ứng trước cho người tiêu dùng hàng hóa và chỉ được thu hồi khi các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp được tiêu thụ. Vì thế, nó được xem như là một khoản chi phí kinh doanh của doanh nghiệp.

Các chi phí nêu trên phát sinh thường xuyên và gắn liền với quá trình hoạt động SXKD của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định và được bù đắp từ doanh thu kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp.

Như vậy, từ góc nhìn của doanh nghiệp, hoàn toàn có thể thấy rằng “ Chi phí kinh doanh của doanh nghiệp là hàng loạt chi phí sản xuất, chi phí tiêu thụ loại sản phẩm và những khoản tiền thuế gián thu mà doanh nghiệp phải bỏ ra để triển khai hoạt động giải trí kinh doanh trong một thời kỳ nhất định ” .
Trong nền kinh tế thị trường, những chi phí nêu trên đều được biểu lộ bằng tiền, vì thế hoàn toàn có thể nói rằng : “ Chi phí kinh doanh của doanh nghiệp là biểu lộ bằng tiền của những hao phí về vật chất, về sức lao động và những chi phí bằng tiền khác tương quan và ship hàng trực tiếp hoặc gián tiếp cho quy trình kinh doanh của doanh nghiệp trong một thời kỳ nhất định, đồng thời được bù đắp từ lệch giá kinh doanh của doanh nghiệp trong thời kỳ đó ” .

2. Nội dung chi phí kinh doanh

Chi phí kinh doanh của doanh nghiệp gồm có nhiều loại khác nhau, phát sinh hàng ngày, hàng giờ, phong phú và rất phức tạp, ảnh hưởng tác động đến nhiều mặt hoạt động giải trí kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Chi phí kinh doanh của doanh nghiệp gồm có : Chi phí hoạt động giải trí kinh doanh và chi phí khác .

2.1. Chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Chi phí hoạt động giải trí kinh doanh là biểu lộ bằng tiền của hàng loạt hao phí về vật chất và sức lao động mà doanh nghiệp bỏ ra để thực thi trách nhiệm kinh doanh trong một thời kỳ nhất định ; gồm có chi phí hoạt động giải trí bán hàng và phân phối dịch vụ và chi phí hoạt động giải trí kinh tế tài chính .
– Chi phí hoạt động giải trí bán hàng và cung ứng dịch vụ là bộc lộ bằng tiền của hàng loạt hao phí mà doanh nghiệp bỏ ra để triển khai trách nhiệm mua và bán hàng hoá, sản xuất và tiêu thụ mẫu sản phẩm, cung ứng dịch vụ trong một thời kỳ nhất định ; gồm có giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản trị doanh nghiệp. Cụ thể :
+ Giá vốn hàng bán : Là giá mua trong thực tiễn của số hàng hoá bán ra trong kỳ .
Đối với doanh nghiệp sản xuất, giá vốn hàng bán chính là giá tiền sản xuất mẫu sản phẩm, gồm có những khoản mục :

  • Chi phí NVL trực tiếp: Là giá trị thực tế của các loại nguyên liệu, vật liệu được sử dụng trực tiếp vào việc chế tạo ra sản phẩm của doanh nghiệp.
  • Chi phí nhân công trực tiếp: Là khoản tiền lương, tiền công, phụ cấp lương và các khoản trích nộp theo lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm.
  • Chi phí sản xuất chung: Là những khoản chi phí chung phát sinh ở các phân xưởng hoặc ở bộ phận kinh doanh như khấu hao TSCĐ thuộc phân xưởng, tiền lương, phụ cấp lương của nhân viên quản lý phân xưởng, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác ở phân xưởng hoặc bộ phận kinh doanh.

Đối với doanh nghiệp thương mại, giá vốn hàng bán gồm có giá mua của hàng bán ra và chi phí mua hàng phân chia cho hàng bán ra .+ Chi phí bán hàng : Là những khoản chi phí tương quan trực tiếp đến việc làm tiêu thụ loại sản phẩm, sản phẩm & hàng hóa và phân phối dịch vụ như chi phí tiền lương, phụ cấp lương của nhân viên cấp dưới bán hàng và nhân viên cấp dưới tiếp thị, chi phí luân chuyển, bốc dỡ hàng bán, chi phí khấu hao TSCĐ dùng cho hoạt động giải trí bán hàng, hoa hồng chi cho đại lý bán hàng …
+ Chi phí quản trị doanh nghiệp : Là những khoản chi phí mang đặc thù quản trị hành chính chung của doanh nghiệp mà không hề tách riêng ra cho từng đối tượng người dùng đơn cử như chi phí tiếp tân, khánh tiết, khấu hao TSCĐ dùng cho quản trị, chi thưởng hiệu suất lao động, chi phí điều tra và nghiên cứu khoa học, chi thưởng sáng tạo độc đáo nâng cấp cải tiến, chi tương hỗ cho giáo dục, chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác ở bộ phận quản trị …
– Chi phí hoạt động giải trí kinh tế tài chính : Là những khoản chi phí cho góp vốn đầu tư kinh tế tài chính, nhằm mục đích mục tiêu sử dụng hài hòa và hợp lý những nguồn vốn, tăng thêm thu nhập của doanh nghiệp ; gồm có :
+ Chi phí phát sinh tương quan đến hoạt động giải trí liên kết kinh doanh, link như chi phí luân chuyển gia tài đi góp vốn, chi phí hội họp liên kết kinh doanh, lỗ trong liên kết kinh doanh … ;
+ Chi phí về cho thuê gia tài, kể cả giá trị hao mòn TSCĐ cho thuê ( trừ cho thuê kinh tế tài chính ) ;
+ Chi phí phát sinh trong quy trình bán sàn chứng khoán, những khoản lỗ trong góp vốn đầu tư ;
+ Khoản dự trữ giảm giá góp vốn đầu tư sàn chứng khoán ;
+ Khoản lỗ về chênh lệch tỷ giá ngoại tệ và bán ngoại tệ ;+ Khoản chiết khấu thanh toán giao dịch cho người mua ;
+ Chi phí cho vay và đi vay vốn ;
+ Chi phí hoạt động giải trí kinh tế tài chính khác ngoài những khoản đã nêu trên .

2.2. Chi phí khác

Chi phí khác là những khoản chi phí xảy ra không tiếp tục, phát sinh do những sự kiện hay những nhiệm vụ riêng không liên quan gì đến nhau với hoạt động giải trí tạo ra lệch giá của doanh nghiệp ; gồm có :

  • Chi phí thanh lý, nhượng bán TSCĐ kể cả giá trị còn lại của TSCĐ thanh lý, nhượng bán (nếu có);
  • Tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế và chi phí để thu tiền phạt vi phạm hợp đồng kinh tế;
  • Giá trị tổn thất của tài sản sau khi đã bù đắp bằng quỹ dự phòng tài chính và các khoản bồi thường;
  • Chi phí cho việc thu hồi các khoản nợ đã xóa sổ;
  • Các khoản chi phí khác là các khoản chi phí về hoạt động khác ngoài các khoản đã nêu trên.

Trong hoạt động giải trí SXKD, chi phí hoạt động giải trí kinh doanh chiếm tỷ trọng lớn nhất trong hàng loạt chi phí của doanh nghiệp. Trong chi phí hoạt động giải trí kinh doanh, chi phí hoạt động giải trí bán hàng và phân phối dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn nhất và là bộ phận chi phí quan trọng nhất ảnh hưởng tác động đến quyết định hành động tác dụng kinh doanh ở đầu cuối của doanh nghiệp. Do đó, thiết yếu phải phân loại chi phí hoạt động giải trí kinh doanh ( hầu hết chi phí hoạt động giải trí bán hàng và phân phối dịch vụ ) để quản trị và trấn áp ngặt nghèo việc triển khai những định mức chi phí, thống kê giám sát được hiệu quả tiết kiệm chi phí chi phí ở từng bộ phận và toàn doanh nghiệp .

3. Phân loại chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Tùy thuộc vào đặc thù, đặc thù, ngành nghề kinh doanh và những tiềm năng quản trị chi phí khác nhau, hoàn toàn có thể phân loại chi phí hoạt động giải trí kinh doanh ( chi phí hoạt động giải trí bán hàng và cung ứng dịch vụ ) theo những tiêu thức khác nhau .

3.1. Phân theo mối quan hệ nhờ vào giữa chi phí với lệch giá

Theo cách phân loại này, chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp được phân loại thành hai loại sau :

  • Chi phí khả biến (biến phí): Là những khoản chi phí thay đổi theo mối quan hệ cùng chiều với sự thay đổi của sản lượng hoặc doanh thu tiêu thụ như chi phí nguyên, nhiên vật liệu, chi phí vận chuyển, bốc dỡ, chi phí bao bì vật liệu đóng gói chi phí hoa hồng đại lý bán hàng…
  • Chi phí bất biến (định phí): Là những khoản chi phí không thay đổi theo sự thay đổi của sản lượng hoặc doanh thu tiêu thụ như chi phí khấu hao TSCĐ (theo phương pháp đường thẳng), phí bảo hiểm, thuế môn bài, thuế sử dụng đất, tiền thuê mặt bằng…

Cách phân loại này nhằm mục đích giúp nhà quản trị doanh nghiệp tìm ra những giải pháp quản trị thích hợp ứng với từng loại chi phí, để hạ thấp giá tiền loại sản phẩm, giúp cho doanh nghiệp xác lập đuợc sản lượng sản xuất hoặc lệch giá tiêu thụ. Ngoài ra, cách phân loại này còn có công dụng tốt trong việc thiết kế xây dựng kế hoạch doanh thu của doanh nghiệp .

3.2. Phân theo nhu yếu quản lý tài chính và hạch toán

Theo cách phân loại này, chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp được phân loại thành những khoản mục sau :

  • Giá vốn hàng bán;
  • Chi phí bán hàng;
  • Chi phí quản lý doanh nghiệp.

Cách phân loại này nhằm mục đích giúp cho doanh nghiệp xác lập sự tác động ảnh hưởng của từng khoản mục so với hàng loạt chi phí hoạt động giải trí bán hàng, đáp ứng dịch vụ của doanh nghiệp, qua đó có giải pháp phấn đấu hạ thấp chi phí cho từng khoản mục .

3.3. Phân theo nội dung kinh tế tài chính của chi phí

Theo cách phân loại này, chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp gồm có những yếu tố sau :
– Chi phí hàng hoá mua ngoài : Là hàng loạt giá trị trong thực tiễn của tổng thể những loại hàng hoá mua từ bên ngoài tính cho số lượng hàng hoá bán ra trong kỳ .Đối với doanh nghiệp sản xuất, yếu tố chi phí sản phẩm & hàng hóa mua ngoài chính là chi phí NVL mua ngoài, gồm có hàng loạt giá trị thực tiễn của toàn bộ những loại vật tư mua từ bên ngoài dùng vào hoạt động giải trí kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp .
– Chi phí tiền lương và những khoản trích theo lương : Là hàng loạt tiền lương, tiền công, tiền ăn ca và những khoản chi phí trích theo lương ( bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, kinh phí đầu tư công đoàn ) mà doanh nghiệp phải trả cho người lao động .
– Chi phí về khấu hao TSCĐ : Là giá trị hao mòn của những loại TSCĐ sử dụng cho hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ .
– Chi phí dịch vụ mua ngoài là hàng loạt số tiền phải trả về dịch vụ đã sử dụng vào hoạt động giải trí kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp mà do những đơn vị chức năng và cá thể bên ngoài cung ứng như chi phí về thay thế sửa chữa TSCĐ, chi phí quảng cáo, chi trả tiền điện, nước, điện thoại cảm ứng …
– Chi phí bằng tiền khác là những khoản chi phí bằng tiền ngoài những chi phí đã nêu trên như chi phí về hội họp, chi phí vật dụng văn phòng, chi phí cho dân quân tự vệ, chi mua bảo hiểm rủi ro đáng tiếc, chi thưởng hiệu suất …
Cách phân loại này nhằm mục đích xác lập trọng điểm quản trị chi phí kinh doanh của doanh nghiệp và kiểm tra sự cân đối với những kế hoạch khác như kế hoạch phân phối hàng hoá, kế hoạch lao động – tiền lương, kế hoạch khấu hao TSCĐ …

4. Các chỉ tiêu cơ bản của kế hoạch chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Xác định mạng lưới hệ thống chỉ tiêu kế hoạch chi phí hoạt động giải trí kinh doanh phải địa thế căn cứ vào tình hình đặc thù SXKD, chính sách quản lý tài chính kế toán của nhà nước, ngành hoặc của chính doanh nghiệp trong từng thời kỳ kế hoạch đơn cử. Tùy thuộc vào tiềm năng quản trị kinh tế tài chính, quản lý tài chính, quản trị chi phí của doanh nghiệp mà mạng lưới hệ thống chỉ tiêu kế hoạch chi phí hoạt động giải trí kinh doanh hoàn toàn có thể rộng hẹp khác nhau, nhưng nhìn chung hoàn toàn có thể gồm có những chỉ tiêu cơ bản sau :

4.1. Tổng mức chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Tổng mức chi phí hoạt động giải trí kinh doanh là hàng loạt chi phí hoạt động giải trí kinh doanh phát sinh trong kỳ, gồm có : Giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản trị doanh nghiệp. Đây là chỉ tiêu tuyệt đối, phản ánh quy mô chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp mà chưa phản ảnh được trình độ sử dụng và quản trị chi phí của doanh nghiệp. Do vậy, để khắc phục điều này người ta dùng chỉ tiêu tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh .

4.2. Tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh được xác lập bằng tỷ suất Phần Trăm giữa tổng mức chi phí hoạt động giải trí kinh doanh với tổng doanh thu thuần hoạt động giải trí bán hàng của doanh nghiệp trong kỳ và được xác lập theo công thức :

f = F / M x100 %

Xem thêm: Liên quân

Trong đó :
+ f : Tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh ;
+ F : Tổng mức chi phí hoạt động giải trí kinh doanh ;
+ M : Tổng doanh thu thuần hoạt động giải trí bán hàng của doanh nghiệp .
Chỉ tiêu này phản ánh cứ 100 đồng lệch giá bán hàng mà doanh nghiệp đạt được trong kỳ thì mất bao nhiêu đồng chi phí kinh doanh. Vì vậy hoàn toàn có thể sử dụng để nghiên cứu và phân tích, so sánh trình độ quản trị chi phí hoạt động giải trí kinh doanh giữa những kỳ của doanh nghiệp hoặc giữa những doanh nghiệp cùng loại trong cùng một thời kỳ .

4.3. Mức độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Mức độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh là chênh lệch giữa tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh kỳ kế hoạch với tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh kỳ báo cáo giải trình. Chỉ tiêu này phản ánh tình hình và tác dụng hạ thấp tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ và được xác lập theo công thức :

Δ f = f1 – f0

Trong đó :

  • Δ f : Mức độ giảm (tăng) tỷ suất chi phí hoạt động kinh doanh;
  • f1 và f0: Tỷ suất chi phí hoạt động kinh doanh kỳ kế hoạch, kỳ báo cáo.

4.4. Tốc độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Tốc độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh phản ánh quan hệ so sánh giữa mức độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh với tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh kỳ báo cáo giải trình và được xác lập theo công thức :

δ = Δf / f0 x 100%

Trong đó : δ là vận tốc giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh .
Chỉ tiêu này giúp nhà quản trị doanh nghiệp thấy rõ hơn tình hình tác dụng phấn đấu giảm chi phí kinh doanh, chính bới trong 1 số ít trường hợp giữa hai thời kỳ của cùng doanh nghiệp ( hoặc giữa hai doanh nghiệp loại trong cùng một thời kỳ ) đều có mức độ hạ thấp tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh như nhau, nhưng vận tốc giảm tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh lại khác nhau. Khi đó doanh nghiệp nào có vận tốc giảm nhanh hơn thì được nhìn nhận tốt hơn và ngược lại .

4.5. Số tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí ( vượt chi ) về chi phí hoạt động giải trí kinh doanh

Số tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí ( vượt chi ) về chi phí hoạt động giải trí kinh doanh được xác lập bằng tích số giữa lệch giá bán hàng kỳ kế hoạch với mức độ giảm ( tăng ) tỷ suất chi phí hoạt động giải trí kinh doanh và được xác lập theo công thức :

ST = M1 x Δf

Trong đó : ST là số tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí ( vượt chi ) về chi phí hoạt động giải trí kinh doanh .
Chỉ tiêu này phản ánh do hạ thấp chi phí hoạt động giải trí kinh doanh nên doanh nghiệp sẽ tiết kiệm chi phí được bao nhiêu tiền .
Lưu ý :
– Các chỉ tiêu trên có mối quan hệ ngặt nghèo với nhau. Để nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận chi phí hoạt động giải trí kinh doanh một cách tổng lực, cần phải đi sâu nghiên cứu và phân tích từng chỉ tiêu và từng khoản mục chi phí đơn cử. Bên cạnh đó, cần phải tích hợp nghiên cứu và phân tích đặc thù SXKD của doanh nghiệp trong kỳ để có được những quan điểm nhìn nhận sát đúng với tình hình và trình độ quản trị chi phí hoạt động giải trí kinh doanh của doanh nghiệp .
– Tùy theo nhu yếu nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận của người quản trị mà vận dụng những công thức trên để tính cho từng khoản mục chi phí như giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản trị doanh nghiệp, hoặc chi tiết cụ thể cho từng tiết khoản như chi phí tiền lương, chi phí khấu ..
Ví dụ 1 : Doanh nghiệp Nam Phương tính thuế GTGT theo giải pháp khấu trừ, có tài liệu về tình hình hoạt động giải trí kinh doanh như sau :
a. Năm báo cáo giải trình
– Doanh thu hoạt động giải trí bán hàng : 17.000 triệu đồng ;
– Tổng chi phí hoạt động giải trí bán hàng : 16.150 triệu đồng. Trong đó :
+ Giá vốn hàng bán : 14.950 triệu đồng ;
+ Chi phí bán hàng : 700 triệu đồng ;+ Chi phí quản trị doanh nghiệp : 500 triệu đồng .
b. Năm kế hoạch
– Doanh thu hoạt động giải trí bán hàng tăng 15 %. Khoản mục giá vốn hàng bán tăng 150 triệu đồng, chi phí bán hàng và chi phí quản trị doanh nghiệp tăng 20 % so với năm báo cáo giải trình .
Yêu cầu : Tính những chỉ tiêu cơ bản của kế hoạch chi phí hoạt động giải trí bán hàng của doanh nghiệp trên. Biết rằng tổng thể những khoản lệch giá và chi phí chưa gồm có thuế GTGT 10 % .
Bài giải :
Đvt : triệu đồng .
1. Tổng mức chi phí hoạt động giải trí bán hàng :
– Năm báo cáo giải trình : 16.150
– Năm kế hoạch : F1 = ( 14.950 + 150 ) + ( 700 + 500 ) x 120 % = 16.540
2. Tỷ suất chi phí hoạt động giải trí bán hàng :
– Doanh thu hoạt động giải trí bán hàng trong năm kế hoạch :
M1 = 17.000 x 115 % = 19.550
– Tỷ suất chi phí hoạt động giải trí bán hàng :
+ Năm báo cáo giải trình : f0 = 16.150 / 17.000 x 100 % = 95 %
+ Năm kế hoạch : f1 = 16.540 / 19.550 x 100 % = 84,04 %
3. Mức độ giảm tỷ suất chi phí hoạt động giải trí bán hàng năm kế hoạch :
Δf = 84,04 % – 95 % = – 10,40 %
4. Tốc độ giảm tỷ suất chi phí hoạt động giải trí bán hàng năm kế hoạch :
δ = – 10,4 % / 95 % x 100 % = – 10,94 %
5. Số tiền tiết kiệm ngân sách và chi phí về chi phí hoạt động giải trí bán hàng năm kế hoạch :
ST = – 10,94 % x 19.550 = – 2.139,47

* Nhận xét: Do hạ thấp tỷ suất chi phí hoạt động bán hàng năm kế hoạch so với năm báo cáo 10,40% nên doanh nghiệp Nam Phương đã tiết kiệm được một số tiền là 2.139, 47 triệu đồng.

( Nguồn tài liệu : ThS. Trần Thị Hòa và CN. Trần Đình Thảo, Giáo trình Tài chính doanh nghiệp, NXB TP. Đà Nẵng, năm trước )

Leave a comment

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *